“Nie będę oryginalny – to był wyjątkowy rok. I na tym można zakończyć podsumowanie – ale tych przeczytacie mnóstwo, a w najbliższych tygodniach ich liczba będzie rosła geometrycznie. Posłuchajcie proszę innej narracji – rzadkiej w polskich realiach inwestycyjnych. Opowiem Wam o 2020 roku z punktu widzenia NESsT-u - impact investora, który przede wszystkim skupia się na tworzeniu warunków do powstawania trwałych miejsc pracy dla osób wykluczonych.
”
Jak kryzys karze wykluczonych?
Jak pokazują realia społeczno-ekonomiczne ostatnich 12 miesięcy - kryzys jest szansą głównie na coachingowych memach, w życiu częściej pogrąża.
Rzeczywistość pandemiczna najmocniej dotknęła osoby wykluczone, które również dotychczas najbardziej zmagały się z niestabilnością zatrudnienia oraz dyskryminacją na rynku pracy i w życiu osobistym. Covid-19 tylko pogłębił te zjawiska i obnażył, jak bardzo potrzebujemy nowej definicji tego, co rozumiemy pod pojęciami postępu, wzrostu gospodarczego, czy po prostu dobrobytu społecznego.
Janusowe oblicze w czasie pandemii pokazują również osiągnięcia nowoczesnej technologii i ekspansywna cyfryzacja gospodarki. Z jednej strony umożliwiły one utrzymanie aktywności społecznej, edukacyjnej i zawodowej na niespotykanym dotychczas poziomie – pomimo zamknięcia, izolacji, kwarantanny. Z drugiej strony była i jest dodatkowym czynnikiem bardzo silnie rozwarstwiającym społeczeństwo. Widzimy to na kilku poziomach:
W Edukacji dzieci i młodzieży – ciągła konieczność korzystania z dostępu do nowoczesnego sprzętu komputerowego pokazała również w Polsce, jak duże wykluczenie cyfrowe panuje poza obszarem największych aglomeracji miejskich (a i w nich sytuacja jest dramatycznie zróżnicowana). Wraz z naszym Partnerem, wiosną przekazaliśmy tablety dla dzieci z pieczy zastępczej – to jest kierunek, którego mimo licznych przykładów – w wymiarze systemowym było dojmująco za mało.
W podziale globalnego bogactwa – koncentracja kapitału oraz przewaga technologiczna zwiększyły udział górnego 1% w dystrybucji światowego bogactwa i pogłębiły nierówności społeczne (dla przykładu 100 najbogatszych Europejczyków powiększyło swój majątek w trakcie
9 m-cy 2020 roku o około 15% przy jednoczesnym spadku PKB całej UE o ponad 10% w drugim
i trzecim kwartale).Na rynku pracy – w podziale na tych, którzy mogli sobie pozwolić na luksus pracy zdalnej i tych, którzy mimo ryzyka epidemicznego zostali dociążeni obowiązkami w ramach świadczonej pracy fizycznej przy jednoczesnym ograniczeniu ich praw pracowniczych.
Pandemia ma też swoją płeć – i jest w sposób wyraźny antykobieca. Pojawiające się cyklicznie momenty pełnego lub pełzającego lockdownu spowodowały, że opieka nad dziećmi została w pełni oddana w ręce pracujących rodziców. Tradycyjny podział ról społecznych i niedostatecznie partnerski podział obowiązków w związkach obciążył koniecznością de facto dwuetatowej pracy głównie kobiety – w ramach tzw. „opieki nad domem” i świadczenia pracy zawodowej.
Z drugiej strony, specyfiką korona-kryzysu gospodarczego jest to, że mocno dotyka sektora usługowego, gdzie występuje tradycyjna nadreprezentacja kobiet i tym samym – to w nich uderza w większej mierze ryzyko zwolnienia. Opis tendencji rynkowych wynikających z zaklętego koła kryzysu można by mnożyć, ale oprócz diagnozy chcę też pokazać, jak w tych realiach działał NESsT dążąc do zwiększenia możliwości zatrudnienia.
Czym jest impact investing w czasach pandemii, czyli nasze Credo
Pandemia jest też trudnym sprawdzianem dla impact investingu. Musieliśmy skupiać się głównie
na zapewnieniu płynności dla firm z naszego portfolio odsuwając w przyszłość stawianie zbyt ambitnych celów maksymalizowania zmiany społecznej, czy po prostu rozwijania działalności
– z pewnymi wyjątkami, o czym poniżej.
Z drugiej strony udało nam się otworzyć w wymiarze globalnym wiele ciekawych obszarów, by budować bardziej znośną rzeczywistość, gdzie wspiera się słabszych - z mniejszym kapitałem finansowym
i społecznym.
Ruszyliśmy z fascynującym programem wspierania bioróżnorodności w Amazonii (AIRR). Inwestujemy i służymy wsparciem mentoringowym dla przedsiębiorstw społecznych z Brazylii, Kolumbii czy Peru, które w prowadzonej działalności dbają o zachowanie lasów deszczowych, sprzyjają redukcji emisji węglowych i zwiększają zatrudnienie wśród rdzennej ludności. Ten program wspiera szerokie konsorcjum na czele z WWF i USAID.
Coraz bardziej w naszej optyce inwestycyjnej kładziemy nacisk na wdrażanie praktyk wspierania różnorodności w miejscu pracy. Rozwijana na potrzeby naszego globalnego portfolio metodologia Gender Lens Investing ma na celu wzmocnienie kobiet w sektorze SME – zarówno
w kontekście wzrostu odsetka zatrudnionych kobiet, zasypywania luk płacowych, jak i wsparcia awansu wewnętrznego kobiet w strukturach zarządczych. Akcentujemy potrzebę wdrażania czytelnych
i precyzyjnych polityk wewnętrznych, stosowania adekwatnych mierników oraz ciągłego monitoringu.
Przenosząc się na polski grunt konsekwentnie rozwijamy program NESsT Empowers, który między innymi wspiera kobiety w podnoszeniu cyfrowych kompetencji zawodowych, aby zwiększyć swoje szanse na rynku pracy i nadążyć za dynamicznie cyfryzującą się gospodarką.
Już rok pracujemy z Future Collars, by konsekwentnie wspomagać reskilling i upskilling kobiet z naciskiem na pomoc tym wywodzącym się ze środowisk wykluczonych. Wraz z Joanną Pruszyńską-Witkowską i jej zespołem skupiamy się na tym, by stworzyć potencjał do szybkiego zdobycia atutów - kompetencji cyfrowych, a następnie, by towarzyszyć absolwentkom na krętej drodze do zatrudnienia. Jak wygląda w praktyce sytuacja kobiet w sektorze technologicznym poczytajcie w dwóch rewelacyjnie przygotowanych raportach dogłębnie analizujących odmienne, acz komplementarne aspekty: Cyfrowy klucz do przyszłości zawodowej Future Collars oraz Kobiety w Technologiach 2020. Rewolucja przyspiesza Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy” (wielkie słowa uznania dla Bianki Siwińskiej i jej zespołu, który od lat zmienia polski świat technologiczny na bardziej kobiecy).
W sierpniu 2020 do portfolio NESsT Poland dołączyła krakowska Fundacja Mamo Pracuj z największą
w Polsce online-ową społecznością skupiającą młode mamy (i nie tylko). Mamo Pracuj od lat wspiera rozwój zawodowy kobiet, zwłaszcza tych, które borykają się z wyzwaniami powrotu na rynek pracy.
W najbliższej przyszłości chcemy, by dzięki naszej inwestycji dostały one od Mamo Pracuj szereg narzędzi, które ułatwią im ten proces. Wierzymy, że dzięki rozpoznawalności i zasięgach osiąganych przez portal oraz pozostałe kanały komunikacyjne Fundacji, a także dzięki charyzmie i uporowi
w dążeniu do celu Agnieszki Czmyr-Kaczanowskiej i Joanny Gotfryd będzie to zmiana przełomowa
na polskim rynku.
W październiku ruszyliśmy z programem mentoringowym dla młodych kobiet wchodzących na rynek pracy do branży cyfrowej, mających za sobą już pierwsze wsparcie szkolenia branżowe z obszaru IT/digital. Część uczestniczek programu to absolwentki wyjątkowego na polskim rynku programu Uniwersytet Sukcesu prowadzonego przez Fundację Digital University. Uczestniczki połączyliśmy z mentorkami i mentorami działów technologicznych dużych instytucji finansowych
i jednocześnie partnerów NESsT. Przez kilka miesięcy dzięki indywidualnej współpracy a także szeregowi dedykowanych warsztatów i przy mądrym i empatycznym wsparciu Mamo Pracuj będą poznawać realia pracy w międzynarodowym środowisku. Wierzymy, że to doświadczenie przełoży się następnie na ich realia kariery zawodowej. Nie tylko wierzymy, ale też pracujemy nad tym, by stworzyć im możliwości stażowe. Patrząc na dotychczasowe efekty tego pilotażowego programu jesteśmy też zdeterminowani by wiosną 2021 uruchomić tego typu program na znacznie szerszą skalę.
Wspieramy też przedsiębiorstwa społeczne
z tradycyjnych sektorów gospodarki. Tu rok 2020 upłynął pod kątem pracy nad przeorientowaniem ich kanałów komunikacyjnych i sprzedażowych do sieci. Z dumą chwalimy się uruchomieniem przez Spółdzielnię Socjalną Dalba nowej przyjaznej dla oka, intuicyjnej i pełnej energii strony internetowej Browar Spółdzielczy. Cieszymy się też, że rzutem na taśmę – jeszcze
w 2020 roku również Przedsiębiorstwo Społeczne „Być Razem” uruchomiło nową dedykowaną dla ich stolarskiej linii biznesowej stronę internetową WellDone. Stronę – warto dodać – która otwiera ich i umacnia przedaż głównie
na rynkach zagranicznych i pozwala tam szukać kontaktów biznesowych. W obu przypadkach wchodzimy w rok 2021 z mocnym postanowieniem kontynuowania wsparcia
i wspólnej pracy z Agnieszką Dejną i Laurą Andrukiewicz nad komunikacją i marketingiem, zwłaszcza w wydaniu online-owym.
Nie zatrzymujemy się. Szukamy dalej i wysyłamy jasny sygnał, że wsparcie osób wykluczonych na rynku pracy musi być działaniem systemowym, musi zakładać współpracę i uzupełnianie się różnych podmiotów działających na rynku na rzecz zmiany społecznej. Począwszy od procesu edukacji i przełamywania stereotypów, poprzez rozwijanie kompetencji zawodowych, po wsparcie w procesie odnalezienia się bezpośrednio na rynku i zdobycia perspektywicznego zatrudnienia z godnymi warunkami pracy.
Uważamy po prostu, że absolutnie koniecznym wymogiem społecznej odpowiedzialności biznesu jest oferowanie pracy, która szanuje pracownika, daje możliwości rozwoju i zaspokaja potrzeby życiowe.
Z drugiej strony osiągnięcie tego celu jest koniecznym wymogiem, by życie osoby wykluczonej mogło ulec poprawie i by ona sama miała poczucie sensu. Dopiero na tym można budować zmianę społeczną. Do takiego podejścia gorąco zachęcamy wszystkich inwestorów chcących zmieniać świat!